Root olmak ya da olmamak – Avantajlar, dezavantajlar, sık sorulan sorular

Android ile yeni tanışmış ya da u un süredir tanışmış olan kullanıcıların hep kafasını kurcalayan durumlardan biridir root olmak ya da root erişimi. “Yapmalı mıyım? Yaparsam ne olur? Yapma sam ne olur? Telefonum uf olur mu? Polisler evi basar mı?..”

Root erişimi sağlayan ya da sağlamak isteyen kişilerin genel olarak yaptığı hatalardan biri tümden gelim yöntemini kullanmalarıdır. Yani bir ciha ı aldığını da bu erişimin avantajları ya da de avantajları hakkında net bir bilgiye sahip olmayan kullanıcılar si i psikolojik olarak bunu yapmaya orlar ve si de bunu yapıp yapmama konusunda bir baskı oluşur ama genel olarak ne işini e yarayacağını bile bilmeden bunu yaparsını , daha sonra ne yapacağını ı aramaya başlarsını .

Bu yanlışın kaynağı da kontrol manyağı insanlardan geliyor. Bir ciha ı alıp, her yerini tek tek değiştirme ya da bo ma merakı olan insanlardan. Mantıklı açıklama da genelde “Android ö gür, istediğimi yaparım” olur. Peki bu kontrol manyaklığı ne kadar doğru? Dikkatini i çekmek istediğim şey bu kontrol manyaklığının bir mühendislik harikası şeyler olmadığı yani alanın u man ya ılım mühendisleri tarafından ortaya çıkarılan ya ılımlar, genel olarak kurcalama sevdalısı insanlar tarafından modifiye ediliyor ve burada bir şeyler yaratılmıyor, başkasının(u man birinin) yarattığı ürün bo ularak kişiselleştiriliyor. Bunun yapılmasında bir sakınca var mı? Tabii ki yok ancak bu merak, ihtiyacı olmayan insanları yanlış yola da sürükleyebilir. Kişiselleştirmek gü el ama herkes için değil.

Öncelikle root yetkisinden, root erişiminden ya da root olmaktan bahsedelim. Nedir bu? Oldukça basit, dosya sistemimi deki kök di ini(root) ve alt di inine ya ma yetkisine kavuşmamı root yetkisi oluyor. Bu yetkiyle normalde okuma yetkimi in bile olmadığı di inlere ya ma i ni bile elde edebiliyoru . Bundan sonra ne yapıyoru ? Aslında bireysel olarak tek tek dosya ya mıyoru , bu yetkiyi kullanan uygulamaları kullanıyoru . Kimi sistemdeki ayarları okuyor, değiştiriyor ve kaydediyor; kimi de oldukça farklı bir ayar oluşturuyor ve sistemin onu kullanmasını sağlıyor; kimi de sistemi komple değiştiriyor. Yani artık sistem ü erinde her dosyayı kontrol etmek mümkün hale geliyor.

De avantajlar

Peki root erişimi için neden ek bir çaba harcıyoru ? Madem Android o kadar ö gür, telefonunu u bu ö gürlüğü kullanmak için aldını , peki neden böyle şeylerle uğraşıyoru sunu ? Net cevap: Güvenlik. Root olduğunu da güvenlik ihlali mi oluşuyor? Aslında evet ama Superuser veya SuperSU gibi uygulamalar her root erişimi isteğini kontrol altına alıyor, yani cevap hayır. Peki nasıl güvenlik ihlali oluşuyor? Root yetkisi verdiğini uygulamalar bu yetkiyi ihlal edebilir. Google Play Store’dan indirdiğini bir uygulamada bu pek rastlanan bir şey olmasa bile Android uygulamaları dışarıdan(sideload) olarak yüklenebildiği için uygulamalar root erişimini kötü amaçla kullanabilir. Bunlar her ne kadar düşük ihtimaller de olsa, varlığı inkar edilemeyecek şeyler. Bir başka güvenlik faktörü de ciha ını ın ele geçirilmesinde yani insan faktörü ortaya çıkıyor. Ciha ını ı ele geçiren kişi eğer root erişimine sahipse tüm verilerini i başka kaynaklara aktarabilir ve eğer önemli verilere sahipseni bu konuda başını yanabilir.

Avantajlar

İnsanlar neden ciha ına root erişimi sağlıyor? Genel olarak bu sorunun cevabının eğlence olduğunu söyleyebilirim. Bir ciha satın alıyoru ve onlarca kişiselleştirme yaptıktan sonra hep aynı arayü ü, aynı uygulamaları görmekten sıkılıyoru ve farklı maceralara atılmak istiyoru . Örneğin Android 4.2′de kamera yeniliği görüyoru ve ilgimi i çekiyor ve birkaç gün içinde bunun tüm ciha lara yüklenebilir versiyonu yayınlanıyor ve bunun için root erişimi gerekiyor, Android 4.2 sürümüne sahip olmadan onun yeniliğini test etme fırsatı yakalıyoru .

Root erişiminin Android’e katkısı yadsınama bir gerçek. Örneğin Android 2.1 ve önceki sürümlerde root yetkisi olmadan ekran görüntüsü bile alınamıyordu. Temel olarak amaç eğlence olsa da root erişimi ham Android’in sunamadığı şeyleri de sunabiliyor. Birkaç gü ellik örneği vermek gerekirse; Titanium Backup ile uygulamalarımı ı yedekleyebiliyor ve yönetebiliyoru (kullanmadığımı gereksi sistem uygulamalarını dondurma ya da silme gibi), AdAway ile reklamları yok edebiliyoru (Akıllı Robot uygulamasını kullanıyorsanı yapmayın bunu ) , Tasker ve root erişimi gerektiren çeşitli eklentileriyle sistemimi i otomatiğe bağlayabiliyoru , çeşitli kernel uygulamalarıyla ciha ımı daki işlemciye ait ayarları değiştirebiliyoru … Bunlar sadece popüler örnekler ve root erişimi gerektiren binlerce uygulamayı Google Play Store‘dan edinebilirsini .

Nasıl root erişimi sağlanır?

Maalesef binlerce ciha ın buluntuğu Android ekosisteminde “şöyle şöyle şöyle yapıp, şunu kopyalayıp yapıştır” gibi belirli adımları uygulayarak root erişimi sağlamak mümkün değil. Şu anda Nexus ciha ları için bootloader kilidini açıp, gerekli binary dosyalarını flash’lamak root erişimi sağlamak için yeterli. Bunu orijinal ya ılımın üstüne de yapabilirsini yani root erişimi için ROM yüklemeni e gereki yok(ki yüklemeyin). Samsung ciha larında ODIN ya ılımı ile ciha ını ı Download moda alıp, sadece gerekli paketi flash’layarak saniyeler içinde root erişimi sağlayabilirsini . HTC ciha larında Nexus’lardaki adımın aynısı geçerlidir. Hangi ciha a sahip olursanı olun ufak bir Google aramasıyla aten detaylara ulaşacaksını .

Root erişimi ve ciha ın garanti durumuna etkileri

Root erişimi sağlamak isteyen çoğu kişinin kafasındaki soru işareti bu adımın garanti durumuna etkisi oluyor. Sadece root erişimi sağlamanın garantiye olumsu bir etkisi yok ancak root erişimi sağlarken uyguladığımı adımlarda ciha ımı garanti dışı kalıyor. Hangi adımlar? Bootloader kilidinin açılması ve custom recovery yüklenmesi. O aman Samsung kullanıcıları çok mu şanslı, bunları yapmadan da root olabiliyorlar? Hayır, Samsung’ta da sayaç faktörü var ve ODIN ya ılımı ile yapılan her flash’lamada bu sayaç çalışıyor.

Garanti durumunu dü eltmek için ne yapmamı gerekiyor?

Eğer Nexus kullanıcısıysanı , şanslısını . Buradaki adımları takip ederek ciha ını ı orijinal haline çevirebilirsini . HTC kullanıcısıysanı , yandını . Ciha ını a ait RUU bulmalı ve çeşitlik cinliklerle bunu yüklemeye çalışmalısını (bol şans). Samsung kullanıcısıysanı orijinal KIES ya ılımını flash’layıp, sayacı sıfırlamanı (Google en büyük yardımcını ) si e yardımcı olacaktır.

Root olmak ya da olmamak?

Tamamyla si e kalmış bir olay ama genel olarak “olmak” tarafında bir gereklilik olmuyor. Eğer eğlenmek, Android’i kurcalamak gibi bir merakını varsa, durmayın. Ama sürekli yanını da önemli bilgilerini le taşıdığını ve stabil durumda olmasına ihtiyaç duyduğunu ciha larda bu tür şeylerle uğraşmayın(sadece tavsiye). İyi bir telefon seçimi yaparsanı root erişimine de ihtiyacını o kadar a olacaktır.

Root olmak ya da olmamak – Avantajlar, de avantajlar, sık sorulan sorular